MỜI
HỌA HẠN VẬN CÓ BÀI XƯỚNG
(Bài
của TS. Đinh Nho Hồng, CLB thơ Đường Hà Đông)
Người mời họa hạn
vận đưa ra đề, hạn định các
điều kiện buộc người họa phải tuân theo.
Bình thường, họa hạn vận không có bài xướng,
chỉ có đề. Nhưng, nếu kèm theo bài xướng, có nghĩa là ra thêm một điều kiện nữa
là, không được mắc vào lỗi nhại từ áp vận của bài xướng.
Thường có hai dạng đề mời họa hạn vận. Dạng
thứ nhất là cùng với 5 vần hạn định là nội dung đề, thường là câu thơ, ca dao,
tục ngữ, châm ngôn,… Dạng thứ hai còn khắt khe hơn, đưa ra một số từ, bắt buộc
người họa phải dùng hết trong bài họa, không được thiếu từ nào.
Về 5 vần cho trước, người mời họa có thể quy
định thứ tự nhất định của các vần, buộc người họa phải tuân theo. Điều kiện đó
được ghi rõ trong đề. Nếu đề không quy định, thì người họa có thể đảo vận, hoán
vận.
Sau đây là ví dụ của hai dạng họa hạn vận
đó:
Đề 1:
- Nội dung đề thơ:
Trăng
sáng Cửu Long tìm Lý Bạch
Lụa
đào Vạn Phúc nhớ Xuân Hương
- Hạn 5 vần theo thứ tự: CÂY, THẦY, MÂY,
TÂY, ĐÂY
Bài xướng kèm theo:
CHÓI
SÁNG THƠ THẦN
Đại thụ bao đời được mấy CÂY
Xuân Hương, Lý Bạch những tay
THẦY
"Tửu Tiên" (1) nhảy
xuống toan ôm nguyệt
"Bà Chúa" vươn dài định đọ MÂY
Cuồn cuộn dòng sông trôi Thái Thạch (2)
Lượt là áo lụa dạo Hồ TÂY
Trăm, ngàn năm vẫn vang danh tiếng
Chói sáng thơ thần tụ lại ĐÂY
Đinh Nho Hồng
(1) Người đời đã phong cho Lý
Bạch danh hiệu "Tửu trung tiên".
(2) Tương truyền, khi say, Lý
Bạch đã nhảy xuống sông Thái Thạch để ôm chị Hằng.
Đề 2:
- Nội dung đề thơ: Dịch bệnh;
- Năm vần hạn định theo thứ tự: ĐÂY, LẦY,
VÂY, TRẦY, ĐẦY;
- Bài thơ phải có đủ các từ: lỵ,
tả, lao, hạch, phổi, ho, thở, viêm, sưng, loét, thể, biến, CoViD, thương hàn,
sốt rét, cúm mùa.
Bài xướng kèm theo:
DỊCH
BỆNH
CoViD biến thành mấy thể ĐÂY?
Làm cho thế giới bị sa LẦY
Hết lao, sốt rét về đe dọa
Rồi lỵ, cúm mùa đến bủa VÂY
Viêm phổi phều phào ho khó thở
Loét da xoành xoạch gãi sưng TRẦY
Thương hàn, tả, hạch xưa từng quét
Kim cổ bao phen đã hứng ĐẦY.
Đinh
Nho Hồng
P/s : Bài họa xin gửi về : thoduonghanoi@gmail.com