ĐẾN VỚI BÀI THƠ “NHỚ BẾN XƯA” CỦA KIM TUYÊN
KHÚC TÂM TÌNH CÒN MÃI
Thăm lại đò
xưa bến cũ đâu?
Mà sao bối
rối đứng trên cầu
Bờ lau phơ
phất màn nhung bạc
Sóng nước
mênh mang thảm lụa mầu
Lờ lững sáo
diều đau thắt ruột
Rập rờn lúa
biếc dạ càng sầu
Mười chờ chín
đợi năm chinh chiến
Anh đã về
đây, bến cũ đâu ?
Lời bình của
Anh Tiến:
Tôi và Kim Tuyên biết nhau qua những lần sinh hoạt của
Hội thơ Đường Việt Nam, thời gian chưa dài nhưng chắc cũng phải được trên mười
năm rồi. Kim Tuyên thích thơ của tôi vì nó nhẹ nhàng nhưng đầy lưu luyến, tôi
thích thơ Kim Tuyên bởi lẽ sâu sắc dạt dào, hai tâm hồn thơ của chúng tôi có rất
nhiều đồng điệu và đồng cảm. Tôi hứa sẽ bình cho Kim Tuyên một bài, Kim Tuyên hứa
sẽ vạch cho tôi những điều non kém trong các thi tập mà tôi gửi tặng Kim Tuyên.
Cả hai chúng tôi đều chưa ai thực hiện được lời hứa của mình.
Đùng một cái, trong lúc tôi đang nằm viện thì nhận được
tin Tuyên đã đi xa. Sửng sốt quá và đau xót quá. Khi ra viện, tôi muốn thực hiện
lời hứa của mình. Nhưng tâm rối, không thể nào viết được. Nay gần đến ngày giỗ
đầu của bạn, tôi cố nén lòng mình, ngồi đọc lại những bài thơ của bạn và chọn
bài “NHỚ BẾN XƯA” để bày tỏ đôi điều
có được không? Dù tôi nói có không thấu tình đạt lý, thì mong bạn cũng coi đây
như là một nén hương hối lỗi mà thể tất cho tôi.
Ngày còn trẻ, khi vừa học hết phổ thông, với cái sôi nổi
tươi vui của tuổi mười bảy trước họa xâm lăng của đế quốc Mỹ đối với đất nước
ta, dân tộc ta, Kim Tuyên đã tình nguyện gia nhập quân đội theo gương của người
cha quý yêu đầy kính trọng của mình. Trong những ngày gian khổ đầy bom rơi đạn
nổ ấy, Kim Tuyên đã có niềm vui mới, gặp được “Bạch mã hoàng tử” trên con đường
thiên lý cùng đi. Trên con đường “sẻ dọc Trường Sơn” ấy, lòng Kim Tuyên đã phơi
phới, nhìn đất, nhìn trời, ở đâu cũng thấy “đường ra trận mùa này đẹp lắm”. Thế
rồi do chiến tranh, hai bạn trẻ không thể ở gần nhau được nữa. Họ đã phải xa
nhau để kẻ Bắc, người Nam. Đêm chia tay trên một bến đò, họ đã trao nhau nụ hôn
đầu đời, trong hơi xuân man mác trong “bờ lau phơ phất màn nhung lụa, sóng nước
mênh mang thảm lụa màu”.
Đến đây ta mới hiểu được tại sao tác giả lại mở đầu bằng
mấy từ “đò xưa bến cũ”. Vâng. Chiến tranh là như vậy, nó không chỉ gây đau
thương mất mát do bom đạn mà nó còn gây nhớ nhung, đau khổ cho biết bao người.
Đò xưa vẫn dầu dãi nắng mưa nối đôi bờ thương nhớ, bến cũ vẫn trơ gan mòn vẹt dấu
chân của bao người. Lúc có điều kiện người này về mong gặp người kia, chỉ thấy
bến đò “lau phơ phất”. Khi người kia có dịp muốn trở lại thăm người này thì chỉ
thấy “sóng nước mênh mang”.
Lòng ai cũng bề bộn trăm mối. Có lẽ chính điều đó đã
như chất xúc tác làm cho tình yêu càng thắm đượm, càng bền chặt hơn chăng. Cho
nên ta không thể quên được câu “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Trong con
mắt của tác giả lúc này thật khó diễn ta được. Ai có lỗi trong chuyện này đâu:
Dù ta có chời đợi đến “mờ nhân ảnh” thì sầu kia “càng lắc càng đầy” mà thôi. Hoàn
cảnh có tươi đẹp, có xốn xang, réo rắt như gợi, như khêu thì tiếng “sáo diều”
bây giờ cũng chỉ làm cho ta “đau thắt ruột”, nhìn “lúa biếc” nào có thấy hy vọng
của màu xanh, trong lòng ta không có cái rộn ràng, xao xuyến, không có cái hồi
hộp, thấp thỏm, nó chỉ còn lại trong ta nỗi niềm “dạ càng sầu”.
Nỗi niềm này không ai có thể san sẻ được với tác giả,
họa chăng thần tiên cho phép màu để người ấy choàng ôm niềm sung sướng và ghì
chặt lại.
Không biết có ai dám nói rằng hoàn cảnh đó ta chẳng mềm
lòng đâu. Riêng tôi chắc chắn không cầm được
nước mắt. Mỗi lần … mỗi lần… một lần đau.
Cuộc tình dang dở đã khiến Kim Tuyên vò võ đợi chờ,
không hoàn cảnh nào, không sắc màu nào làm cho Kim Tuyên rung động. Thảng hoặc
có lúc nào đó, giọt đàn bầu rung nhẹ trong lòng. Nhưng cũng chỉ là giọt đàn bầu
thoáng qua rồi bay trong gió, không đủ làm cho máu bừng sôi. Cho đến giờ, dù đã
qua “mười chờ chín đợi” để đến lúc “anh đã về đây, bến cũ đâu?”.
Tôi không biết rằng ngày xưa mối tình của T.T.Kh có đồng
điệu với mói tình của Kim Tuyên bây giờ không. Nhưng tôi dám chắc rằng không ít
người bâng khuâng khi đọc áng thơ này!
Xuân 2020
Anh Tiến