Ngô Chi Lan ( 吳芝蘭
(1434-?) còn có tên là Nguyễn Hạ Huệ, tự là Quỳnh
Hương, tục danh là Ngô Thị Hĩm (không rõ năm mất), là một nữ sĩ dưới triều
vua Lê Thánh Tông trong lịch sử Việt Nam.
Bà người làng Phù Lỗ (tục gọi làng
Sọ), huyện Kim Hoa (sau đổi là Kim Anh), trấn Kinh Bắc (nay là huyện Sóc Sơn,
thuộc ngoại thành Hà Nội).
Giới thiệu một bài thơ của nữ sĩ:
Bài thơ sau đây sáng tác theo kiểu từ khúc, đã được khắc in trong Trích diễm
thi tập của Hoàng Đức Lương và Kiến văn tiểu lục của Lê Quý Đôn.
Nguyên văn
采蓮曲
相看綠鬢年
無事采溪蓮
小姑嬌不語
帶笑學撐船
蓮花遠近香
采采總山娘
莫遣風吹鬢
冰肌原自涼
吳芝蘭
Phiên âm:
Thái liên khúc
1. Tương khan lục mấn niên,
Vô sự thái khê liên.
Tiểu cô, kiều bất ngữ,
Ðái tiếu học sanh thuyền.
2. Liên hoa viễn cận hương,
Thái thái tổng sơn nương.
Mạc khiển phong xuy mấn,
Băng cơ nguyên tự hương.
Dịch nghĩa:
Khúc hát hái sen
1. Xem cô em có mái tóc xanh,
Nhân thong thả ra khe hái sen.
Cô rất duyên dáng và lặng lẽ,
Miệng chúm chím tập chèo thuyền.
2. Hương sen thoang thoảng tỏa chung quanh,
Cô em ở chốn quê hái nơi này sang nơi khác
Chẳng cần gió thổi lồng mái tóc cô,
Vì riêng làn da trắng thôi đã tự mát mẻ.
Dịch thơ:
1. Kia kìa cô gái tóc xanh
Trong khi nhàn rỗi ra ghềnh hái sen.
Dịu dàng kín đáo thuyền quyên,
Miệng hoa chúm chím ngồi thuyền tập bơi.
2. Xa gần thoang thoảng mùi sen
Hái hoa nhan nhản cô em quê mùa.
Tóc mây đừng để gió đưa,
Nước da băng tuyết vẫn thừa hương bay.
Bùi Thụy Đào Nguyên,