“Kính dâng Người” một bài thơ Đường neo đậu mãi trong tôi.
Hồ
chủ tịch, vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc Việt Nam. Người đã khai sinh ra nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Người có nhân sinh quan Cách mạng rộng lớn, yêu
nước, thương dân vô bờ bến. Người hy sinh cả cuộc đời mình để mưu cầu hạnh phúc
cho dân tộc. Với lòng đầy xúc cảm và tôn vinh Bác, Tác giả Nhất Tâm đã viết bài “Kính dâng Người”
nhằm bày tỏ tấm lòng biết ơn sâu sắc của mình , của dân tộc đối với Bác Hồ kính
yêu:
KÍNH DÂNG NGƯỜI
“Tổ
quốc kết thành vạn lẵng hoa
Tinh
khôi thạch bạch kính Cha già
Bôn
ba bốn biển vì dân tộc
Từng
trải năm châu cứu nước nhà
Danh
tiếng tô hồng mây núi Tản
Khí
thiêng hòa biếc nước sông Đà
Muôn
đời con cháu ghi ơn Bác
Trời
đất giao hòa khúc tráng ca”.
Nhất Tâm
Mở đề bài thơ, “Tổ quốc kết thành vạn
lẵng hoa – Tinh khôi thanh bạch kính Cha già”. Tác giả chọn hình ảnh “vạn lẵng hoa” thì thật là đẹp
và đầy ý nghĩa nhân văn. Đó là một sự hội tụ kết tinh những thành tựu và những
gì “tinh khôi, thanh bạch” nhất của thiên nhiên trên mọi miền Tổ quốc để “kính
Cha già”. Đó là ý muốn bày tỏ lòng biết ơn Bác mà tác giả đề cập đến ở phần
thực, luận của bài thơ.
Chúng
ta thật bồi hồi xúc cảm khi đọc hai câu thơ tả thực này: “Bôn ba bốn biển vì dân tộc / Từng trải năm châu cứu nước nhà”.
Bác
Hồ tròn 21 tuổi đời đã rời khỏi gia đình và đất nước để “bôn ba bốn biển” tìm
đường cứu nước, cứu dân. Cuộc đời Người lênh đênh chìm nổi ba lần bị kết án tử
hình, mấy lần coi như mất tích, và phải
ngồi tù từ nhà lao này đến nhà lao khác. Khi ở nhà tù Tưởng Giới Thạch, bị đánh
đập, đói rét đến rụng cả răng, bạc cả tóc, người gầy rạc nhưng Bác vẫn không hề
nản chí. Người quyết “tìm đường đi cho dân tộc ”. Bác sống thật vất vả gian
truân. Khi ở Pháp giữa những mùa đông rét buốt Người phải nướng viên gạch lên
để sưởi ấm. Chế Lan Viên đã viết “Một
viên gạch hồng Bác chống cả một mùa băng giá”. Khi ở nước Anh, Bác làm bồi
bàn cho nhà ăn Luân Đôn. Trong đêm trường sương phủ kín thành, Bác phải quần quần
bưng bê bát đĩa.. “Giọt mồ hôi Người nhỏ
giữa canh khuya”. Hình ảnh đất nước lầm than luôn canh cánh trong tâm can
Bác, nên có “Ăn một miếng ngon cũng đắng
lòng vì Tổ quốc”.
Vào
những ngày tuyết rơi ở Mat xcơ va “Lạnh
trăm lần, nhưng Bác chẳng dừng chân”.
Khi Bác bắt gặp cuốn “Đường cách mạng” của Lê Nin, thấy được cương lĩnh hoạt
động Người mừng quá mà tuôn trào nước mắt. Bác reo lên như nói cùng dân tộc “Cơm áo là đây, hạnh phúc đây rồi”. Và “lắng nghe trong màu hồng, hình đất nước phôi thai”. Từ đó, Người đã định được con đường
cứu nước, để khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa và chèo lái con thuyến
cách mạng Việt Nam đi suốt chặng đường dài cho tới ngày toàn thắng.
Trong bài thơ Tác
giả đã chọn được những từ ngữ chắtt lọc gợi tả. Cái hay ở ngoài lời bởi sự kết
hợp chặt chẽ giữa nội dung và nghệ thuật riêng biệt của thơ Đường (đối ngẫu)
nên khi ta đọc lên là nghĩ ngay đến công lao của Bác. Mặc dầu tác giả chưa khắc
trọn hình ảnh Bác, nhưng hai câu thơ tả
thực, đã làm hiện lên rõ nét cả quãng đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, mà chúng
ta kể mãi không hết, viết mãi không cùng. Có được điều đó là do trong lòng Tác
giả tràn ngập niềm kính yêu
Bác, và ơn Bác vô bờ. Chúng ta càng vui sướng thêm, tự hào thêm khi đọc
đến 2 câu luận của nhà thơ:
Danh tiếng tô
hồng mây núi Tản
Khí thiêng hòa biếc nước sông Đà
Tác giả dùng cặp từ “tô hồng”, “hòa biếc”
để gợi lên những hình ảnh thật đẹp. Đó cũng là các từ đối, diễn tả cái danh
hương vang lừng của Bác đã làm đẹp cho đất nước ta, làm sông núi nên thiêng
liêng, làm rạng rỡ và tô thắm thêm muôn màu rực rỡ, muôn màu thân yêu của Tổ
quốc ta. Đó cũng là sự hòa quyện giữa tâm hồn Bác với núi sông đất Việt. Mỗi
con người, mỗi dòng sông ngọn núi trên đất nước ta đều mang đậm hồn Bác và ơn
sâu nghĩa nặng. Bao công lao, bao thăng trầm của cuộc đời Người đã mưu sinh cho
dân tộc được tác giả cô đúc lại bằng một sự biết ơn vô hạn và nói hộ cho tất cả
tấm lòng chúng ta “Muôn đời con cháu ghi
ơn Bác” và cuối cùng là câu thơ “Trời
đất giao hòa khúc tráng ca” cũng là hình ảnh được khép lại của bài thơ.
Hình tượng giao hòa “khúc tráng ca”.thật hào hùng và trường tồn mãi mãi.
Kết
bài thơ tác giả muốn để lại một dấu ấn không phai với niềm tự hào hân hoan,
hạnh phúc của một dân tộc, đại đoàn kết mà Bác Hồ đem lại và cũng là khúc ca
hùng tráng về đất nước ta có vị Cha già
muôn vàn kính yêu của dân tộc. Bài thơ được dùng những hình ảnh tươi sáng từ
ngữ súc tích, gợi mở. Lời thơ nhẹ nhàng mang dậm tính nhân văn, vừa biểu thị
được giá trị tư tưởng, vừa mang cái nhạc điệu riêng biệt của thơ thất ngôn. Tác
giả viết bằng sự chín muồi uyên thâm của bút pháp thơ Đường nên có sức truyền
cảm, hồn thơ được neo đậu lòng người một cách dung dị.
Nguyễn Thị Thực
CLB Hà Đông